FRANSIZCADA SIFATLAR (LES ADJECTIFS EN FRANÇAIS)

Fransızca öğrenenler için en önemli konulardan biri de sıfatlardır. Sıfatlar, hem dilin yapısını anlamak hem de kendimizi doğru ve etkili bir şekilde ifade edebilmek için büyük önem taşır. Bu yazıda, sıfatların ne olduğunu, kaç türü bulunduğunu ve nasıl kullanıldığını basit ve anlaşılır bir şekilde açıklamaya çalışacağım.

1. SIFAT NEDİR ? / QU’EST-CE QU’UN ADJECTIF ?

Sıfat, bir ismin özelliklerini belirtir, bir kişi ya da bir şeyin nasıl olduğunu tanımlar ve açıklığa kavuşturur. Bu nedenle her zaman bir isme eşlik eder.

Örneğin :

• un grand chien → büyük bir köpek

• une belle maison → güzel bir ev

Sıfatlar, isimlerden önce veya sonra gelir ve erkeklik/dişilik (genre) ve tekil/çoğul (nombre) durumlarına göre uyum sağlar (accord). Biliyorsunuz ki, bu Fransızcada çok önemlidir.

2. KAÇ SIFAT TÜRÜ VAR ? / IL Y A COMBIEN DE TYPES D'ADJECTIFS ?

Fransızca sıfatlar iki türdür: adjectif épithète ve adjectif attribut. Bunları nasıl ayırt edebiliriz?

Adjectif épithète: Bu sıfat doğrudan bir isme bağlıdır ve genellikle sıfatlandırdığı ismin ardından gelir (bazı durumlarda öncesinde de olabilir). Diğer kelimelerle ayrılmaz ve "groupe nominal"ın bir parçasıdır.

Groupe nominal, bir cümlede genellikle bir ismin etrafında oluşan ve bu ismi niteleyen ya da tamamlayan kelime grubudur.

Örnekler :

• Il faut aérer les pièces humides. Nemli odaların havalandırılması gerekir.

• Regarde ce petit chat ! Şu küçük kediye bak

Adjectif attribut: Bu sıfat, tamamladığı isme bir durum fiili aracılığıyla bağlanır. Cümlenin öznesi ile fiil aracılığıyla bağlantı kurar ve fiil grubunun bir parçasıdır. Durum fiilleri arasında :

• être (olmak)

• paraître (görünmek)

• sembler (gibi görünmek)

• devenir (olmak)

• demeurer (kalmak ancak daha çok uzun süreli bir durum veya kalıcı bir durumu ifade etmek için kullanılır)

• rester (bir yerde kalmak veya bir durumda devam etmek anlamına gelir)

• avoir l'air (gibi görünmek)

  
  

Örnekler :

• Le ciel semble nuageux aujourd'hui. → Bugün gökyüzü bulutlu gibi görünüyor.

• Ce film reste intéressant après plusieurs visionnages. → Bu film birkaç kez izlendikten sonra bile enteresan kalıyor.

• Les élèves sont silencieux aujourd'hui. Öğrenciler bugün sessiz.

• Il demeure calme malgré la situation stressante. → Zorlu duruma rağmen sakin kalıyor.

• Ce fauteuil a l’air confortable. Bu koltuk rahat gibi görünüyor.

3. SIFATLARDA UYUM / L’ACCORD DES ADJECTIFS

Fransızcada sıfat, isme uyum sağlar. Bu şu demek :

• Cinsiyet (genre) → masculin/féminin

• Sayı (nombre) → singulier/pluriel

Masculin → Féminin geçiş kuralları :

• genelde -e alarak : petit → petite

• eğer sıfat zaten bir "e" harfi ile bitiyorsa, o zaman féminin formunda aynı şekilde yazılır: sympathique → sympathique

• -if → -ive : sportif → sportive

• -eux → -euse : heureux → heureuse (mutlu)

• -eur → -euse : rêveur → rêveuse (hayalci)

• -teur → -trice : protecteur → protectrice (koruyucu)

• -er → -ère : étranger → étrangère (yabancı)

• -et → -ète : discret → discrète (gizli)

• -ien → -ienne : italien → italienne (italyan)

• -el → -elle : cruel → cruelle (zalim)

• -on → -onne : bon → bonne (iyi)

• -en → -enne : ancien → ancienne (eski)

Singulier → Pluriel geçiş :

Genellikle -s eklenir :

• petit → petits

• petite → petites

Eğer sıfat zaten -s veya -x ile bitiyorsa, çoğulda değişiklik yapılmaz.

• gras → gras (yağlı)

• dangereux → dangereux (tehlikeli)

-al ile biten sıfatlar çoğulda -aux ile değişir.

• normal → normaux 

• national → nationaux (ulusal)

-eau ile biten sıfatlar çoğulda -x alır

• beau → beaux (güzel)

• nouveau → nouveaux (yeni)

4. SIFATIN KONUMU / LA PLACE DE L’ADJECTIF

Çoğu sıfat genelde isimden sonra gelir :

• une voiture rouge (kırmızı bir araba)

• des fleurs magnifiques (muhteşem çiçekler)

• une femme gentille (nazik bir kadın)

Ismin önünde yer alan sıfatların bir kaç tanesi : jeune (genç), vieux (eski), beau (güzel), joli (güzel), bon (iyi), petit (küçük), grand (büyük), gros (büyük/şişman), meilleur (daha iyi), nouveau (yeni), vb.

• une jolie fille (güzel bir kız)

• un vieux film (eski bir film)

Sıfatlar, Fransızcada hem anlam hem de yapı açısından önemli bir yere sahiptir. Sıfatların türlerini ve kullanım kurallarını öğrenmek, cümle kurarken daha doğru ve etkili olmanıza yardımcı olur. Bu yazıyla birlikte, sıfatlara dair temel bilgileri öğrenmiş oldunuz. Şimdi sıra, bol bol örnekler görerek bu bilgileri pekiştirmekte. Unutmayın, dilde ustalaşmak pratikle mümkündür.